NHỮNG ĐỐI TƯỢNG CÓ NGUY CƠ CAO MẮC BỆNH TIỂU ĐƯỜNG VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH

Có phải bạn nghĩ rằng người yêu thích đồ ngọt thường dễ bị tiểu đường hơn? thực tế, đây là một quan niệm sai lầm phổ biến. Để hiểu rõ về các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bạn cần nắm vững thông tin về các loại bệnh như tiểu đường tuýp 1, tiểu đường tuýp 2 và tiểu đường thai kỳ, cũng như các nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Câu nói “Những người yêu thích đồ ngọt dễ mắc bệnh tiểu đường” thực chất là một hiểu lầm.

Liệu bạn có dễ bị tiểu đường nếu bạn thích ăn ngọt? Thực tế cho thấy điều này không hoàn toàn đúng. Dù bạn có thích đồ ngọt hay không, việc tiêu thụ quá nhiều calo đều có thể gây hại cho sức khỏe.

Có nhiều người tin rằng những ai yêu thích đồ ngọt sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, đây chỉ là một quan niệm sai lầm.

Chắc chắn rằng việc ăn quá nhiều đồ ngọt không tốt cho bất kỳ ai, không chỉ riêng những người đã mắc bệnh tiểu đường. Tiêu thụ nhiều đồ ngọt có thể dẫn đến sâu răng và tăng cân do chúng thường chứa nhiều calo nhưng lại thiếu hụt dinh dưỡng. Đặc biệt, các món ăn chứa nhiều chất béo và carbohydrate sẽ kích thích cơ thể sản xuất insulin, từ đó khiến tế bào mỡ tích trữ năng lượng dư thừa dưới dạng mỡ.

Bệnh tiểu đường loại 2 thường liên quan đến tình trạng béo phì, vì vậy dù bạn là người yêu thích vị ngọt hay vị cay thì việc nạp vào cơ thể quá nhiều calo cũng có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh này. Tuy nhiên, sau khi đã mắc bệnh tiểu đường, việc tiêu thụ quá mức đồ ngọt vẫn là điều cần tránh. Dù là cơm, bánh quy hay món tráng miệng, điều quan trọng là phải duy trì một chế độ ăn uống hợp lý với lượng carbohydrate nhất định để kiểm soát mức đường huyết hiệu quả.

Điều kiện và nguyên nhân gây bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường, bao gồm cả loại 1 và loại 2, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng một số yếu tố có vẻ liên quan chặt chẽ với nhau. Dù có cùng tình trạng béo phì, không phải ai cũng phát triển bệnh tiểu đường.

Một trong những yếu tố quan trọng là tiền sử gia đình. Những người có người thân mắc bệnh tiểu đường thường có nguy cơ cao hơn. Tuy nhiên, nhiều trường hợp bệnh tiểu đường loại 1 lại không có di truyền từ gia đình. Điều này cho thấy rằng các gen nhất định có thể bị kích hoạt vì lý do nào đó.

Về mặt dân tộc, bệnh tiểu đường loại 1 thường gặp hơn ở người da trắng và tập trung ở một số khu vực cụ thể. Chẳng hạn, tỷ lệ mắc bệnh ở các quốc gia Bắc Âu như Phần Lan và Thụy Điển rất cao, lên tới 40-50 ca trên 100.000 dân mỗi năm, trong khi Nhật Bản lại ghi nhận tỷ lệ thấp chỉ khoảng 1-2 ca mỗi năm. Ngược lại, người Nhật lại dễ mắc bệnh tiểu đường loại 2 hơn. Ngoài yếu tố di truyền, việc thiếu vận động và chế độ ăn uống không lành mạnh cũng được cho là nguyên nhân dẫn đến béo phì và bệnh tiểu đường loại 2.

Mặc dù số lượng người mắc bệnh tiểu đường đang gia tăng, nhưng đây không phải là một căn bệnh lây nhiễm. Tuổi tác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển căn bệnh này. Bệnh tiểu đường loại 1 có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng hơn một nửa số trường hợp được ghi nhận trước tuổi 20. Trong khi đó, bệnh tiểu đường loại 2 chủ yếu xuất hiện ở những người trên 50 tuổi hoặc những ai đã từng thừa cân.

Mặc dù chưa có bằng chứng cho thấy căng thẳng hay tiêu thụ rượu bia và đồ ngọt trực tiếp gây ra bệnh tiểu đường, nhưng những yếu tố này có thể làm tăng tốc độ khởi phát của căn bệnh này.

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường loại 1

Bệnh tiểu đường loại 1 xuất hiện khi hệ miễn dịch của cơ thể, vốn có nhiệm vụ bảo vệ khỏi các tác nhân gây hại bên ngoài, lại tấn công nhầm vào các tế bào beta trong tuyến tụy, những tế bào này có chức năng sản xuất insulin. Nguyên nhân cụ thể của tình trạng này vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có một số giả thuyết được đưa ra như di truyền, sự hình thành tự kháng thể, ảnh hưởng của virus, chế độ ăn uống (thời điểm bắt đầu cho trẻ uống sữa hoặc ăn dặm) và lý thuyết liên quan đến gốc tự do oxy.

Một trong những lý do có thể là chế độ ăn uống. Chẳng hạn như ở trẻ sơ sinh, khi mà hàng rào ruột non chưa phát triển hoàn chỉnh, protein từ sữa công thức có thể xâm nhập vào cơ thể và dẫn đến việc hệ miễn dịch tạo ra tự kháng thể tấn công các protein tương tự trên bề mặt tế bào beta.

Giả thuyết về virus cũng được xem là một yếu tố quan trọng. Nó giúp giải thích sự gia tăng đáng kể số ca mắc bệnh tiểu đường loại 1 tại Sardinia vào những năm 1960 và Phần Lan vào những năm 1970.

Gần đây, một nghiên cứu từ Na Uy đã chỉ ra rằng một loại virus phổ biến mang tên parechovirus ở người có khả năng liên quan đến bệnh tiểu đường loại 1. Virus này đã được chứng minh là lây nhiễm cho chuột và gây ra tình trạng tương tự ở chúng.

Một bài báo thú vị đã được công bố trên tạp chí khoa học danh tiếng “Science” vào tháng 2 năm 2016. Trước đây, người ta tin rằng bệnh tiểu đường loại 1 xảy ra do sự rối loạn của hệ miễn dịch dẫn đến việc phá hủy tế bào beta sản xuất insulin. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy rằng tế bào beta thực chất là mục tiêu của các tế bào miễn dịch (tế bào T) nhắm vào peptide proinsulin. Peptide này là sự kết hợp giữa một đoạn proinsulin từ tế bào beta và các peptide khác. Việc hiểu rõ hơn về các kháng nguyên tự thân có thể mở ra hướng đi mới cho việc chẩn đoán, phòng ngừa và điều trị bệnh tiểu đường loại 1 thông qua việc giảm thiểu triệu chứng hoặc thậm chí chữa khỏi hoàn toàn.

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường loại 2

Khác với bệnh tiểu đường loại 1, bệnh tiểu đường loại 2 xảy ra do cơ thể sản xuất không đủ insulin hoặc insulin có mặt nhưng không hoạt động hiệu quả. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều yếu tố như di truyền, tuổi tác, thừa cân và lối sống không lành mạnh góp phần vào sự phát triển của bệnh này.

Đã có khoảng 100 gen được xác định liên quan đến bệnh tiểu đường loại 2, tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của chúng khá yếu và chỉ làm tăng nhẹ nguy cơ mắc bệnh. Sự tương tác giữa các gen này cùng với các yếu tố như tuổi tác và lối sống (bao gồm việc ít vận động và béo phì) dường như là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Bệnh tiểu đường loại 2 có mối liên hệ di truyền rõ ràng, và nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên theo độ tuổi.

Kháng insulin được xem là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2, thường di truyền từ cha mẹ. Khi gan kháng insulin, nó có thể gây ra tình trạng tăng glucose trong máu khi đói; trong khi đó, kháng insulin ở cơ bắp lại dẫn đến mức glucose cao sau bữa ăn. Do những vấn đề này thường không dễ nhận biết nên việc duy trì một chế độ ăn uống hợp lý, kiểm soát cân nặng cũng như theo dõi hội chứng chuyển hóa và sức khỏe tổng quát là rất cần thiết.

Trong số các gen FOX liên quan đến tuổi thọ ở C. Elegans được phát hiện vào cuối những năm 1990, FOXO1 nổi bật trong việc điều chỉnh sự hình thành tế bào mới cũng như quá trình tăng sinh và biệt hóa của tế bào beta ở người. Nghiên cứu về những phương pháp mới nhằm ngăn ngừa và điều trị bệnh tiểu đường đang trở thành một lĩnh vực nghiên cứu đầy hứa hẹn.

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường trong thai kỳ

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng tiểu đường thai kỳ, bao gồm sự thay đổi hormone trong quá trình mang thai, yếu tố di truyền và tình trạng thừa cân.

Trong thời gian mang thai, nhau thai sẽ sản xuất một lượng lớn hormone khác nhau để cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi. Mặc dù những hormone này rất cần thiết cho sự phát triển của em bé, nhưng một số loại có thể làm tăng mức độ kháng insulin ở người mẹ. Về mặt di truyền, các nhà khoa học cho rằng bệnh tiểu đường thai kỳ có thể tương tự như bệnh tiểu đường loại 2. Nếu cơ thể người mẹ không sản xuất đủ insulin, nồng độ glucose trong máu sẽ gia tăng. Ngay cả những phụ nữ có chỉ số đường huyết ở mức tiền tiểu đường cũng cần được theo dõi và điều trị. Tình trạng này thường gặp hơn ở những bà bầu bị thừa cân.

Bên cạnh đó, còn tồn tại nhiều thông tin sai lệch liên quan đến chế độ ăn uống trong thời gian mang thai. Việc nắm vững kiến thức cơ bản về dinh dưỡng là rất quan trọng.

Bs Katsuyuki Kawai

Theo allabout

GỌI NGAY 0908 844 224

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN THÊM VỀ SẢN PHẨM

HÀNG NHẬT ICHIBAN

Email: hangnhatichiban@gmail.com

 Sky Garden PMH, Q. 7, TP. HCM