TẠI SAO MỘT SỐ NGƯỜI GIẢM CÂN TRONG THỜI KỲ MÃN KINH, TRONG KHI NHỮNG NGƯỜI KHÁC LẠI TĂNG CÂN?

Người ta thường nói rằng sau khi mãn kinh, việc tăng cân trở nên dễ dàng hơn.

Mãn kinh là khoảng thời gian kéo dài 5 năm trước và sau khi chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt. Độ tuổi trung bình của phụ nữ Nhật Bản trải qua mãn kinh là từ 50 đến 51 tuổi, do đó khoảng thời gian từ 45 đến 55 tuổi được coi là thời kỳ mãn kinh.

Trong giai đoạn này, lượng hormone nữ “estrogen” giảm mạnh do chức năng buồng trứng suy giảm.

Khi cơ thể không thể thích nghi kịp với những thay đổi lớn này, các triệu chứng khác nhau gọi là triệu chứng mãn kinh và rối loạn mãn kinh sẽ xuất hiện. Các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh bao gồm cả triệu chứng về thể chất lẫn tâm lý.

Những biến đổi lớn xảy ra trong giai đoạn này cũng có thể ảnh hưởng đến trọng lượng cơ thể của bạn. Thông thường, nhiều người tăng cân sau khi trải qua thời kỳ mãn kinh, và đây được coi là giai đoạn trong cuộc đời phụ nữ mà việc tăng cân dễ xảy ra nhất.

Sự Khác Biệt Giữa Người Giảm Cân và Người Tăng Cân Trong Thời Kỳ Mãn Kinh

Trong thời kỳ mãn kinh, nhiều người thường tăng cân do những thay đổi về thể chất, nhưng cũng có một số người lại giảm cân. Sự khác biệt này chủ yếu xuất phát từ thói quen hàng ngày như chế độ ăn uống, tập thể dục và lối sống.

Các triệu chứng trong thời kỳ mãn kinh rất đa dạng và mức độ cũng như tần suất xuất hiện của chúng khác nhau ở mỗi người. Những triệu chứng này có thể ảnh hưởng đến việc tăng hoặc giảm cân.

Nguyên Nhân Tăng Cân Trong Thời Kỳ Mãn Kinh và Cách Giải Quyết

Những người tăng cân trong thời kỳ mãn kinh thường có các đặc điểm sau:

- Không duy trì thói quen tập thể dục đều đặn và ít ra ngoài.

- Chế độ ăn uống không thay đổi nhiều so với khi còn trẻ.

- Có xu hướng ăn quá nhiều do bị kích ứng bởi các triệu chứng mãn kinh.

Dưới đây là những nguyên nhân chính gây tăng cân trong thời kỳ mãn kinh và cách giải quyết:

Nguyên Nhân Tăng Cân Trong Thời Kỳ Mãn Kinh

Theo khảo sát Sức khỏe và Dinh dưỡng Quốc gia (2019) của trang cổng thông tin thống kê chính phủ e-Stat, có ba nguyên nhân chính gây tăng cân trong thời kỳ mãn kinh:

1. Giảm Khối Lượng Cơ Bắp và Tốc Độ Trao Đổi Chất Cơ Bản

- Khi con người già đi, khối lượng cơ bắp giảm đi, kéo theo đó là sự giảm tốc độ trao đổi chất cơ bản.

- Trao đổi chất cơ bản là năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống vô thức và được tiêu thụ ngay cả khi cơ thể không chuyển động chút nào.

- Khi còn trẻ, quá trình trao đổi chất cơ bản cao giúp đốt cháy calo ngay cả khi không làm gì. Tuy nhiên, khi già đi, quá trình này giảm xuống, nếu vẫn duy trì thói quen ăn uống như khi còn trẻ thì dễ dàng dẫn đến tăng cân.

2. Suy giảm nội tiết tố nữ trong thời kỳ mãn kinh

Trong giai đoạn mãn kinh, lượng hormone estrogen ở phụ nữ giảm mạnh. Estrogen có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình chuyển hóa lipid và kiểm soát mức cholesterol, đồng thời ngăn chặn sự tích tụ của chất béo trung tính.

Do đó, khi nồng độ estrogen giảm sau thời kỳ mãn kinh, lượng cholesterol xấu (LDL cholesterol) trong máu thường tăng lên, dẫn đến nguy cơ béo phì, rối loạn lipid máu và xơ cứng động mạch.

3. Rối loạn hệ thần kinh tự chủ gây khó chịu

Trong giai đoạn mãn kinh, không chỉ có sự mất cân bằng nội tiết tố nữ mà hệ thần kinh tự chủ cũng bị ảnh hưởng. Điều này có thể gây ra các triệu chứng tâm lý như dễ cáu kỉnh hoặc dễ bị kích động.

Việc ăn uống không kiểm soát do rối loạn hệ thần kinh tự chủ, tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt và cảm giác thèm ăn không đều đặn đều là những yếu tố có thể dẫn đến tăng cân.

Khi hệ thần kinh tự chủ bị gián đoạn, sự mất cân bằng nội tiết tố nữ càng trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và tạo ra một vòng luẩn quẩn khiến phụ nữ dễ tăng cân hơn. Thời kỳ mãn kinh thực sự là thời điểm thuận lợi cho việc tăng cân.

Giải pháp khi tăng cân trong thời kỳ mãn kinh và cách giảm cân lành mạnh

Dưới đây là những biện pháp cần thực hiện nếu bạn tăng cân trong thời kỳ mãn kinh và cách giảm cân một cách lành mạnh.

Tạo thói quen tập thể dục đều đặn

Nếu bạn gặp phải tình trạng tăng cân do mãn kinh, hãy tạo thói quen tập thể dục đều đặn. Việc duy trì tập luyện không chỉ giúp bạn giảm cân mà còn gia tăng khối lượng cơ bắp, mang lại lợi ích tích cực cho sức khỏe tổng thể của bạn.

Lưu ý rằng bạn không cần phải tập luyện quá sức để duy trì khối lượng cơ bắp. Tập luyện cường độ cao khó duy trì và có thể gây chấn thương, vì vậy hãy cẩn trọng.

Đi bộ là một bài tập được khuyến nghị vì dễ thực hiện và hiệu quả. Đi bộ giúp làm săn chắc toàn thân và cải thiện sức khỏe tổng quát. Khi đi bộ, hãy bắt đầu với tốc độ phù hợp với bản thân và tránh ép buộc mình quá mức. Bạn nên tập luyện vừa phải dựa trên tình trạng thể lực và sức khỏe của mình.

Nếu bạn cảm thấy chóng mặt hoặc buồn nôn do ảnh hưởng của mãn kinh và không thể ra ngoài đi dạo, hãy thử sử dụng ghế đẩu để leo lên xuống tại nhà như một phương án thay thế.

Lên Kế Hoạch Cho Bữa Ăn Của Bạn

Để duy trì một cơ thể khỏe mạnh và có khả năng trao đổi chất tốt, việc ăn ba bữa ăn cân bằng mỗi ngày là rất quan trọng. Bạn nên bổ sung protein, thành phần giúp xây dựng cơ bắp, và isoflavone, một chất có cấu trúc tương tự như hormone nữ estrogen. Isoflavone có nhiều trong các sản phẩm từ đậu nành.

Thứ tự ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng; nếu bạn bắt đầu với món phụ, sau đó đến món chính và cuối cùng là bữa chính, bạn sẽ giúp ngăn chặn sự tăng đột ngột của đường huyết và giảm hấp thụ carbohydrate và chất béo.

Để duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hãy tránh những phương pháp ăn kiêng không hợp lý. Việc bỏ bữa có thể dẫn đến căng thẳng và phản ứng dội ngược hoặc làm suy giảm sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần do thiếu hụt dinh dưỡng.

Uống Thuốc Thảo Dược

Ngoài việc được kê đơn bởi các cơ sở y tế, thuốc đông y còn có thể mua dưới dạng gói nhỏ mà không cần kê đơn. Điều này rất tiện lợi để thử nghiệm, vì vậy tôi khuyên bạn nên dùng thử.

Đối với những người tăng cân do mãn kinh, hãy chọn loại thuốc ức chế hấp thu chất béo và tăng cường quá trình đốt cháy cũng như trao đổi chất hoặc các loại thuốc thảo dược giúp bài tiết chất béo và chất thải qua phân. Ngược lại, nếu bạn đang giảm cân, hãy chọn thuốc hoặc trà thảo dược cải thiện lưu thông máu và phân phối dinh dưỡng khắp cơ thể.

Cải thiện lưu thông máu và nước sẽ dẫn đến tăng cường khả năng miễn dịch và trao đổi chất.

Dưới đây là một số loại thuốc thảo dược tiêu biểu:

- Daisaikoto: Tăng chuyển hóa lipid và giảm mỡ thừa. Cải thiện tình trạng táo bón và phù hợp cho những người ăn uống do căng thẳng.

- Bofutsushosan: Được cho là có tác dụng đốt cháy mỡ quanh vùng bụng và cải thiện nhu động ruột. Thích hợp cho những người bắt đầu lo lắng về vùng bụng của mình.

- Bouiougito (boukiogito): Cải thiện tình trạng sưng tấy, đau khớp ở người lạnh, mũm mĩm hoặc thừa cân. Khuyên dùng cho những người dễ đổ mồ hôi.

Thuốc thảo dược cũng là một dạng thuốc. Nếu bạn lo lắng về tác dụng phụ, tại sao không thử lựa chọn thuốc thảo dược?

Ngoài thuốc thảo dược còn có các loại thực phẩm bổ sung được khuyên dùng cho phụ nữ mãn kinh.

Thuốc thảo dược nổi bật với khả năng cải thiện toàn diện thể trạng của cơ thể bằng cách tiếp cận tổng quát để điều trị triệu chứng. Trong khi đó, thực phẩm bổ sung chủ yếu nhằm mục đích duy trì sức khỏe tổng quát hơn là điều trị hoặc cải thiện triệu chứng cụ thể.

Nguyên nhân và cách khắc phục giảm cân trong thời kỳ mãn kinh

Những người trải qua giảm cân trong thời kỳ mãn kinh thường có một số đặc điểm chung như:

- Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn

- Quan tâm đến chế độ ăn uống và cân bằng dinh dưỡng

- Gặp phải tình trạng chán ăn, khó chịu ở dạ dày, v.v.

Dưới đây là những nguyên nhân gây sụt cân trong thời kỳ mãn kinh và cách giải quyết.

Nguyên nhân giảm cân trong thời kỳ mãn kinh

Mặc dù nhiều người cho rằng thời kỳ mãn kinh dễ dẫn đến tăng cân, nhưng vẫn có những trường hợp ngược lại. Dưới đây là các lý do có thể khiến bạn giảm cân trong giai đoạn này.

Ảnh hưởng của hệ thần kinh tự chủ

Trong thời kỳ mãn kinh, chức năng của hệ thần kinh tự chủ có thể bị rối loạn. Hệ thần kinh tự chủ ảnh hưởng lớn đến dạ dày.

Ví dụ căng thẳng có thể gây ra viêm dạ dày do axit dạ dày tiết ra quá nhiều. Rối loạn này có thể dẫn đến đau bụng, nặng bụng và ợ nóng, từ đó gây chán ăn và giảm cân.

Suy giảm nội tiết tố nữ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Các cơ quan tiêu hóa như thực quản, dạ dày và ruột được điều khiển bởi hormone và dây thần kinh. Khi lượng hormone nữ suy giảm, các cơ quan tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng. Estrogen còn giúp hình thành màng nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày; khi estrogen giảm, niêm mạc yếu đi và dẫn đến chán ăn ở một số người.

Cách khắc phục khi bạn giảm cân trong thời kỳ mãn kinh

Dưới đây là những biện pháp cần thực hiện nếu bạn gặp phải tình trạng sụt cân trong giai đoạn này.

Tiêu chuẩn để đi khám bác sĩ: "giảm từ 5% trở lên trong 6 tháng"

Nếu bạn không ăn kiêng mà vẫn giảm cân, điều này có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Nếu trọng lượng cơ thể của bạn giảm từ 5% trở lên so với ban đầu trong vòng 6 tháng, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Ví dụ: nếu bạn nặng 50 kg thì việc mất hơn 2,5 kg (50 x 0.05 = 2.5) trong vòng 6 tháng là dấu hiệu cần chú ý.

Các bệnh lý liên quan bao gồm cường giáp (bệnh Graves), loét dạ dày/tá tràng, tiểu đường, trầm cảm và ung thư.

Kiểm tra các triệu chứng khác, thuốc đang dùng và mức độ căng thẳng

Ngoài việc sụt cân, hãy xem xét xem bạn có gặp phải triệu chứng nào khác hay không. Nếu đang dùng thuốc nào đó, kiểm tra tác dụng phụ như chán ăn hoặc sụt cân và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần thiết.

Căng thẳng hoặc thay đổi môi trường sống cũng có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn của bạn. Nếu tình trạng chán ăn kéo dài mà không cải thiện, hãy đi khám càng sớm càng tốt.

Ăn ba bữa mỗi ngày

Để tăng cân một cách lành mạnh, điều quan trọng là duy trì ba bữa ăn mỗi ngày. Bỏ bữa dễ làm mất cân bằng dinh dưỡng và thiếu calo hàng ngày. Thay vì kiêng khem hoặc chỉ tập trung vào một số loại thực phẩm nhất định, hãy cố gắng duy trì chế độ ăn uống đa dạng và đầy đủ dinh dưỡng.

Cái nào tốt hơn, béo phì hay gầy?

Thông thường, người ta thấy rằng việc thừa cân ở cả nam và nữ sau tuổi trung niên (40 đến 64 tuổi) sẽ làm tăng nguy cơ mắc các mãn tính và giảm tuổi thọ khỏe mạnh. Vì vậy, nên duy trì khối lượng cơ bắp thông qua việc tập thể dục vừa phải và chế độ ăn uống cân bằng, ngăn ngừa béo phì và duy trì cân nặng như khi còn trẻ.

Tuy nhiên, quá gầy cũng không tốt cho sức khỏe. Việc quá gầy có thể dẫn đến loãng xương, tình trạng xương trở nên giòn. Phụ nữ đặc biệt cần chú ý vì nội tiết tố nữ estrogen giảm mạnh trong thời kỳ mãn kinh.

Estrogen có vai trò ức chế sự giải phóng canxi từ xương trong quá trình chuyển hóa xương. Khi thời kỳ mãn kinh xảy ra và sự tiết estrogen giảm sút, mật độ xương cũng giảm nhanh chóng.

Ngoài ra, để xương chắc khỏe cần phải có một mức độ căng thẳng nhất định. Nếu bạn quá gầy và giảm cân, xương sẽ không chịu đủ tải trọng, điều này có thể dẫn đến giảm khối lượng xương.

Cả thừa cân lẫn thiếu cân đều mang lại nguy cơ cho sức khỏe, vì vậy hãy biết chỉ số BMI (Chỉ số khối cơ thể) của bạn và duy trì cân nặng hợp lý. BMI là viết tắt của chỉ số khối cơ thể, là chỉ số đánh giá mức độ béo phì dựa trên cân nặng và chiều cao của bạn.

Thời kỳ mãn kinh là giai đoạn có nhiều thay đổi lớn về thể chất và tinh thần, vì vậy hãy chăm sóc bản thân thật tốt.

Trong thời kỳ mãn kinh, nhiều thay đổi xảy ra trong cơ thể và tâm trí do sự suy giảm mạnh mẽ của nội tiết tố nữ. Lý do tại sao một số người tăng cân còn những người khác lại giảm cân trong thời kỳ này có thể do sự khác biệt trong thói quen sinh hoạt như chế độ ăn uống và tập luyện cũng như cách xuất hiện các triệu chứng mãn kinh.

Ăn uống cân bằng, tập luyện vừa phải, ngủ đủ giấc và duy trì lối sống điều độ sẽ giúp ổn định hormone và hệ thần kinh tự trị.

Mãn kinh là thời điểm dễ dàng xảy ra những thay đổi trong tâm trí và cơ thể. Điều quan trọng là bạn phải chăm sóc bản thân mà không cần thực hiện các chế độ ăn kiêng khắc nghiệt để giảm cân hoặc ép mình ăn để tăng cân.

Ts Tsuneo Yokokura

Theo halmek

GỌI NGAY 0908 844 224

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN THÊM VỀ SẢN PHẨM

HÀNG NHẬT ICHIBAN

Email: hangnhatichiban@gmail.com

 Sky Garden PMH, Q. 7, TP. HCM