KIẾN THỨC Y HỌC: 11 CÂU HỎI ĐÁP VỀ CÁCH UỐNG THUỐC ĐÚNG

“Tại sao nên uống thuốc với nước?" “Nếu quên uống một liều, tôi nên làm gì cho đến lần uống tiếp theo?" Khi được hỏi, ngay cả những người thường xuyên uống thuốc cũng có thể gặp khó khăn trong việc trả lời chính xác.

Dù bạn chọn loại thuốc tốt tại nhà thuốc, nếu không sử dụng đúng cách thì hiệu quả sẽ không như mong đợi, gây lãng phí. Hãy giải đáp những thắc mắc của bạn và sử dụng thuốc một cách chính xác và hiệu quả.

1. Tại sao nên uống thuốc với nước thay vì trà hay nước trái cây?

Uống thuốc với nước hoặc nước ấm giúp tránh cản trở sự hấp thu của thuốc và ngăn ngừa việc tăng tác dụng không mong muốn của thuốc.

Nguyên tắc cơ bản là uống thuốc với nước hoặc nước ấm. Thuốc được thiết kế để hòa tan trong nước và phát huy tác dụng tốt nhất khi dùng cùng với nước. Nếu bạn uống thuốc cùng các loại đồ uống khác, hiệu quả của thuốc có thể bị giảm hoặc tăng quá mức tùy thuộc vào loại đồ uống đó. Để tránh tình trạng này, hãy tuân thủ nguyên tắc "uống cùng với nước".

Ngoài ra, nếu dùng thuốc với nước lạnh, quá trình hòa tan và hấp thu sẽ gặp khó khăn. Ngược lại, nếu dùng với nước quá nóng, viên thuốc có thể bị biến dạng và khó nuốt. Do đó, tốt nhất là "sử dụng nước ở nhiệt độ phòng hoặc hơi ấm gần bằng nhiệt độ cơ thể".

Cần lưu ý rằng một số loại đồ uống có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc. Một ví dụ điển hình là sữa. Dược sĩ Shingo Suzuki giải thích rằng:

"Dạ dày tự nhiên có tính axit cao, nhưng khi uống sữa sẽ làm trung hòa axit này và tạo ra môi trường trung tính. Điều này ảnh hưởng đến các loại thuốc cần môi trường axit để hòa tan như một số chế phẩm bao tan trong ruột. Nếu bạn uống những loại thuốc này cùng sữa, chúng sẽ hòa tan ngay trong dạ dày thay vì ruột non, dẫn đến giảm hiệu quả."

Nước bưởi cũng là một loại đồ uống cần thận trọng khi dùng chung với thuốc. Các loại thuốc hạ huyết áp (thuốc chẹn kênh canxi) do bệnh viện kê đơn có thể trở nên mạnh hơn do chứa furanocoumarins trong bưởi, dễ gây ra tác dụng phụ.

Giáo sư Akihiro Koide từ Đại học Dược Yokohama cho biết: "Furanocoumarin can thiệp vào enzyme chuyển hóa cytochrome P450 (CYP) 3A4, enzyme này phân hủy thuốc khi chúng được hấp thu từ ruột non. Điều này khiến cho tác dụng của thuốc mạnh hơn so với thiết kế ban đầu."

Ngoài ra, Một số thành phần trong nước ép trái cây như nước táo, nước cam, và nước bưởi có thể gây cản trở quá trình hấp thu thuốc ở ruột non. Điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc. "Ví dụ, khi sử dụng thuốc chống dị ứng chứa fexofenadine để điều trị viêm mũi dị ứng do sốt mùa hè, bạn nên tránh uống cùng với nước ép bưởi vì nó có thể làm giảm khả năng hấp thu của thuốc, khiến thuốc kém hiệu quả hơn", theo lời bác sĩ Suzuki.

Cần chú ý khi sử dụng cà phê, trà đen, trà xanh và các loại đồ uống tăng lực chứa nhiều caffeine. "Nhiều loại thuốc cảm lạnh không kê đơn, thuốc giảm ho, giảm đau hạ sốt và trị viêm mũi cũng chứa caffeine. Khi kết hợp những loại thuốc này với đồ uống chứa caffeine, tim của bạn có thể bị ảnh hưởng. Tránh tiêu thụ quá nhiều caffeine vì nó có thể làm tim đập nhanh và gây buồn nôn. Khi bị cảm cúm, việc nghỉ ngơi đầy đủ là rất quan trọng. Hạn chế uống nhiều caffeine để tránh tình trạng hưng phấn quá mức và khó ngủ", bác sĩ Suzuki cảnh báo.

Ngoài ra, việc uống thuốc kèm rượu là điều cấm kỵ vì nó có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. "Ví dụ như aspirin dùng để giảm đau hạ sốt có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày khi kết hợp với rượu và dễ dẫn đến chảy máu nội tạng".

Đối với người hút thuốc lá cũng tương tự như rượu; các enzyme chuyển hóa như CYP được kích hoạt và điều này có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc như thuốc giãn phế quản. Phụ nữ sử dụng thuốc trị đau bụng kinh liều thấp cũng nên thận trọng với việc hút thuốc lá vì đã có báo cáo cho thấy hút thuốc tăng nguy cơ huyết khối. "Nếu bạn đang dùng các loại thuốc liều thấp này thì nên hạn chế hút thuốc" theo khuyến cáo của bác sĩ Suzuki.

Cần Lưu Ý Khi Kết Hợp Đồ Uống Và Thuốc

- Sữa: Sữa có thể làm dạ dày trở nên trung tính, ảnh hưởng đến hiệu quả của một số loại thuốc. Các loại thuốc được thiết kế để hòa tan trong môi trường ruột có thể bị hòa tan sớm trong dạ dày, dẫn đến giảm hiệu quả. Điều này đặc biệt đúng với một số thuốc nhuận tràng. Hơn nữa, một số kháng sinh có thể kết hợp với canxi trong sữa, gây khó khăn cho việc hấp thu và làm giảm tác dụng của thuốc.

- Nước bưởi: Nước bưởi có khả năng tăng cường tác dụng của các loại thuốc điều trị huyết áp cao, đặc biệt là các loại thuốc chẹn kênh canxi. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc chống dị ứng.

- Nước ép: Các đồ uống có tính axit như nước ép trái cây hoặc nước ngọt có ga có thể làm chậm quá trình hấp thu hoặc giảm hiệu quả của thuốc.

- Cà phê, trà đen, trà xanh và nước tăng lực: Các đồ uống chứa caffeine có thể gây khó ngủ hoặc tim đập nhanh nếu dùng cùng với các loại thuốc chứa caffeine như thuốc cảm, thuốc giảm đau hạ sốt và thuốc giảm ho.

- Rượu bia: Rượu bia có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ và hiệu quả của nhiều loại thuốc, đồng thời cũng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Người hướng dẫn: Đại học Dược Yokohama, Tiến sĩ Akihiro Koide

2. Có nên uống thuốc chỉ với một ngụm nước?

Theo nguyên tắc chung, bạn nên uống thuốc với một ly nước đầy.

Hãy uống thuốc cùng 100 đến 200 ml nước hoặc một cốc nước ấm.

Tiến sĩ Suzuki giải thích: "Bạn không cần phải đo chính xác lượng nước, nhưng nếu bạn đang dùng thuốc không kê đơn, việc nuốt chúng với một cốc nước lớn sẽ giúp thuốc nhanh chóng đi vào dạ dày."

Mặc dù có vẻ như lượng nước này là nhiều, nhưng nếu bạn uống quá ít, thuốc có thể dính vào màng nhầy của cổ họng, thực quản, dạ dày và ruột. Điều này có thể gây viêm màng nhầy và làm giảm hiệu quả của thuốc.

Tiến sĩ Suzuki cũng lưu ý: "Tuy nhiên, một số loại thuốc kê đơn yêu cầu uống với càng ít nước càng tốt. Vì vậy, hãy luôn lắng nghe hướng dẫn của dược sĩ khi nhận thuốc."

3. Nếu bạn gặp khó khăn khi nuốt thuốc bột hoặc viên thuốc lớn, có một số cách để làm cho việc này dễ dàng hơn.

Trước hết, hãy làm ẩm miệng bằng một lượng nước nhỏ trước khi uống thuốc. Điều này sẽ giúp bạn nuốt dễ dàng hơn.

Thuốc bột và viên thuốc lớn thường gây khó khăn khi nuốt. "Nếu bạn đang sử dụng thuốc dạng bột, hãy thử uống một ít nước trước để làm ẩm miệng. Nếu vẫn gặp khó khăn, bạn có thể thử dùng bánh xốp hoặc các sản phẩm dạng thạch được thiết kế đặc biệt để giúp trẻ em dễ nuốt hơn", theo lời khuyên của Tiến sĩ Koide.

Ngoài ra, nếu viên thuốc quá lớn và gây khó khăn khi nuốt, hãy tham khảo ý kiến của dược sĩ. Quan trọng là không nghiền nát hoặc nhai viên thuốc mà không có sự cho phép của chuyên gia y tế. Một số loại thuốc được thiết kế để hòa tan trong ruột và sẽ mất hiệu quả nếu bị nghiền nát hoặc nhai. Dược sĩ có thể cung cấp thông tin về việc liệu có phiên bản nhỏ hơn của cùng loại thuốc hay không.

4. Tôi nên chờ bao lâu trước khi dùng thuốc sau khi uống đồ uống không phù hợp?

Thời gian chờ đợi phụ thuộc vào loại đồ uống, tình trạng sức khỏe và kích thước cơ thể của người uống.

Nếu bạn đã tiêu thụ một loại đồ uống không tương thích với thuốc của mình, thì cần bao lâu để có thể dùng thuốc một cách an toàn?

Ví dụ, nếu bạn đã uống sữa và muốn dùng thuốc nhuận tràng, bạn nên đợi ít nhất một giờ. Đối với rượu, khả năng chuyển hóa rượu ở mỗi người rất khác nhau nên khó đưa ra một con số cụ thể. Tuy nhiên, thông thường đàn ông có thể phân hủy 350 ml bia trong khoảng 2 đến 3 giờ. Những người có cơ địa nhạy cảm với rượu, như những người đỏ mặt ngay sau khi uống, sẽ cần nhiều thời gian hơn.

Ngược lại, furanocoumarins trong bưởi có thể mất khoảng 24 giờ hoặc vài ngày để rời khỏi cơ thể. Điều này cũng khác nhau tùy từng cá nhân. Đối với những người đang sử dụng thuốc chẹn kênh canxi hàng ngày để hạ huyết áp, bác sĩ Koide khuyến cáo rằng họ nên tránh xa bưởi hoặc nước ép bưởi vì sự tương tác không mong muốn giữa chúng.

5. Nếu tôi quên uống thuốc, liệu có thể uống hai liều cùng một lúc khi nhớ ra không?

Không nên uống hai liều cùng một lúc vì điều này có thể gây nguy hiểm do nồng độ thuốc trong máu tăng quá cao.

Thuốc sau khi được cơ thể hấp thụ sẽ hòa tan trong máu và lưu thông khắp cơ thể. Nồng độ thuốc trong máu tại thời điểm này được gọi là "nồng độ trong máu". Mỗi loại thuốc đều có nồng độ trong máu tối ưu để đạt hiệu quả tốt nhất, và cách sử dụng cũng như liều lượng đã được xác định dựa trên điều này. Do đó, ngay cả khi bạn quên uống một liều, cũng không nên uống bù hai liều cùng một lúc. Việc nồng độ thuốc trong máu tăng quá cao có thể dẫn đến các tác dụng phụ nguy hiểm. Vì vậy, xin đừng làm điều đó.

6. Có nên uống thêm thuốc giảm đau khi thuốc cũ đã hết tác dụng?

Nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng, bạn có thể uống thêm thuốc sau ít nhất 4 giờ kể từ lần uống trước.

Thuốc giảm đau không kê đơn, như thuốc giảm đau hạ sốt, là những trợ thủ đắc lực trong việc đối phó với các cơn đau đầu, đau bụng kinh và nhiều loại đau khác. Nhiều người đã sử dụng chúng và nhận thấy hiệu quả. Tuy nhiên, sau khi uống thuốc, cơn đau có thể dịu đi một lúc rồi tái phát. Vậy trong trường hợp này, có nên uống thêm ngay lập tức không?

Theo Tiến sĩ Suzuki, bạn có thể dùng thuốc giảm đau hạ sốt tối đa ba lần mỗi ngày, miễn là đã qua bốn giờ kể từ lần uống trước. Điều này bởi vì sau bốn giờ, phần lớn thuốc sẽ rời khỏi cơ thể. Nếu bạn tuân thủ quy tắc này và chỉ dùng thuốc ba lần mỗi ngày, nồng độ thuốc trong máu sẽ không quá cao ngay cả khi bạn uống liều thứ hai sau 4 giờ.

Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho các cơn đau đột ngột. Nếu bạn bị đau mãn tính, quan trọng là phải đến bệnh viện để tìm hiểu nguyên nhân và phương pháp điều trị thay vì tự ý dùng thuốc giảm đau liên tục. Lạm dụng thuốc giảm đau hạ sốt để trị chứng đau đầu mãn tính có thể dẫn đến tình trạng "đau đầu do lạm dụng thuốc", khiến cơn đau trở nên tồi tệ hơn dù bạn kéo dài khoảng cách giữa các liều. Vì vậy, hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều lượng của bác sĩ hoặc nhà sản xuất.

Ngoài ra, nếu bạn dùng thuốc cảm cúm thì khoảng thời gian giữa các liều cũng cần được chú ý tùy thuộc vào số lần uống trong ngày. Tiến sĩ Suzuki khuyên rằng nếu bạn dùng ba lần một ngày thì nên nghỉ ít nhất 4 giờ giữa các liều; còn nếu hai lần một ngày thì nghỉ ít nhất 6 đến 8 giờ giữa các liều.

Ví dụ như khi triệu chứng cảm cúm ngoài ho đã thuyên giảm, bạn có thể muốn chuyển từ thuốc cảm sang thuốc ho. Hãy chờ ít nhất 4 giờ (nếu dùng ba lần một ngày) hoặc 6 đến 8 giờ (nếu dùng hai lần một ngày) sau khi uống thuốc cảm trước khi chuyển sang dùng thuốc ho.

7. "Quá liều" mà chúng ta thường nghe đến ngày nay là gì?

Đó là khi lượng thuốc được sử dụng vượt quá mức quy định.

Liều lượng thuốc được xác định để đạt hiệu quả mong muốn. Nếu bạn dùng nhiều hơn mức này, nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ sẽ tăng lên.

Hiện nay, một vấn đề đang trở thành mối lo ngại, đặc biệt là đối với giới trẻ, đó là việc sử dụng thuốc quá liều (OD). Từ "dose" trong tiếng Anh có nghĩa là "liều lượng" của thuốc.

Thuốc được coi là an toàn khi sử dụng đúng theo hướng dẫn và liều lượng quy định. Tuy nhiên, nếu dùng một lượng lớn cùng một lúc mà không tuân theo hướng dẫn, sẽ rất nguy hiểm. Ngộ độc cấp tính có thể dẫn đến bất tỉnh hoặc hôn mê. Các cơ quan như gan và thận, vốn có nhiệm vụ giải độc và đào thải thuốc ra khỏi cơ thể, sẽ phải làm việc quá tải và chức năng của chúng sẽ bị suy giảm.

Các loại thuốc như thuốc cảm và thuốc ho cũng có thể gây ra tình trạng quá liều. Ví dụ, thành phần "ephedrine" trong thuốc cảm có tác dụng giãn ống phế quản và làm dịu cơn ho khi dùng đúng liều. Nhưng nếu dùng quá mức, nó có thể gây tim đập nhanh, tăng huyết áp, run rẩy và chóng mặt. Nếu tiếp tục sử dụng quá liều, một số loại thuốc còn có thể gây nghiện và khó ngừng sử dụng. Điều này cũng đặt gánh nặng lên các cơ quan như gan và thận khiến chức năng của chúng bị suy yếu.

Tiến sĩ Koide nhấn mạnh: Sử dụng quá liều cực kỳ có hại cho cơ thể và thậm chí có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy hãy tránh bằng mọi giá.

8. Thuốc cảm và thuốc nhức đầu là hai loại thuốc khác nhau, vậy có thể dùng chung được không?

Việc sử dụng chung hai loại thuốc này không được khuyến khích vì có thể gây ra hiệu quả quá mức. Có một số cách kết hợp thuốc không kê đơn mà bạn cần phải thận trọng, do đó hãy luôn cẩn thận.

Mặc dù đã được xác nhận rằng thuốc cảm và thuốc nhức đầu an toàn khi dùng riêng lẻ, nhưng khi kết hợp chúng lại có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Hiện tượng này gọi là "tương tác thuốc" hoặc "kết hợp thuốc".

Ví dụ, nếu bạn bị cảm lạnh và đau đầu cùng lúc... Trong trường hợp này, bạn có thể nghĩ rằng việc dùng cả hai loại thuốc sẽ giúp ích. Tuy nhiên, sự kết hợp này không nên thực hiện. Tiến sĩ Koide giải thích rằng "những loại thuốc này chứa các thành phần giống nhau và nồng độ của chúng trong máu có thể trở nên quá cao".

"Thuốc cảm thường chứa các thành phần hạ sốt và giảm đau. Vì vậy, nếu bạn dùng cả hai loại cùng lúc, hiệu quả của chúng có thể trở nên quá mạnh hoặc gây ra tác dụng phụ", Giáo sư Koide nói.

Bạn cũng có thể tự hỏi liệu việc dùng chung các loại thảo dược Trung Quốc có an toàn hay không? Câu trả lời là cũng không nên. "Để trị cảm lạnh, người ta thường sử dụng các loại thảo dược như Kakkonto và Maoto, chứa một thành phần gọi là ephedrine giúp dễ thở hơn và làm dịu cơn ho". Một số loại thuốc cảm lạnh và ho cũng chứa methylephedrine; do đó, nếu dùng chung sẽ dẫn đến việc tiêu thụ quá nhiều chất này và gây ra tác dụng phụ.

Ngoài ra, tránh kết hợp thuốc cảm với thuốc dị ứng. "Trong trường hợp này, nó có thể khiến bạn buồn ngủ quá mức vì chứa các thành phần như thuốc kháng histamine. Thuốc kháng histamine cũng xuất hiện trong nhiều loại khác như giảm ho và chống say tàu xe", ông Suzuki cảnh báo.

Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào chứa kháng histamine, hãy tránh lái xe để đảm bảo an toàn.

Vậy còn các loại thuốc bôi ngoài như thuốc nhỏ mũi, miếng dán, hay thuốc mỡ thì sao? Liệu có thể sử dụng đồng thời thuốc cảm và thuốc xịt mũi cho bệnh sốt mùa hè, hoặc kết hợp giữa thuốc uống trị sốt mùa hè và thuốc xịt mũi không?

Có một số điều cần lưu ý khi sử dụng các loại thuốc do cơ sở y tế kê đơn, nhưng nhiều loại thuốc không kê đơn có thể được dùng cùng nhau. Ví dụ, bạn có thể kết hợp thuốc chống dị ứng với thuốc xịt mũi, hoặc dùng chung các loại thuốc giảm đau hạ sốt. Thuốc mỡ chống ngứa cũng có thể được sử dụng đồng thời với các loại thuốc khác, nhưng hãy nhớ tham khảo ý kiến dược sĩ trước khi mua.

Tuy nhiên, bạn có thể thường thắc mắc liệu việc kết hợp các loại thuốc không kê đơn có an toàn hay không. Trước hết, điều quan trọng là phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của từng loại thuốc. Hướng dẫn này sẽ nêu rõ những loại nào không nên dùng cùng nhau và khoảng thời gian nên dùng chung.

Dù bạn đã đọc hướng dẫn nhưng nếu vẫn còn thắc mắc, hãy tham khảo ý kiến dược sĩ thay vì tự mình quyết định. Ngoài ra, trong sổ ghi chép về việc sử dụng thuốc của bạn, hãy ghi lại thông tin về tất cả các loại thuốc mà bạn đã nhận từ nhà thuốc cũng như những loại không kê đơn và chất bổ sung mà bạn tự mua. Điều này sẽ giúp dễ dàng hơn khi tham khảo ý kiến toàn diện về tất cả các loại dược phẩm và chất bổ sung mà bạn đang sử dụng. Tiến sĩ Koide nhấn mạnh tầm quan trọng của việc này.

Sử Dụng Thuốc Kháng Sinh Đúng Cách Để Đạt Mục Tiêu Phát Triển Bền Vững (SDG)

Thuốc kháng sinh là loại thuốc có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại. Chúng thường được các bác sĩ kê đơn khi bạn mắc các bệnh do nhiễm khuẩn như viêm phổi hay viêm bàng quang. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phần lớn các bệnh cảm lạnh thông thường là do virus gây ra, nên thuốc kháng sinh không có tác dụng trong những trường hợp này.

Việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách, chẳng hạn như lạm dụng hoặc không tuân thủ liều lượng và thời gian quy định, đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của "vi khuẩn kháng thuốc" - những loại vi khuẩn mà thuốc kháng sinh không còn hiệu quả.

Vi khuẩn kháng thuốc là những vi khuẩn đã phát triển khả năng chống lại tác động của thuốc kháng sinh. Nếu bạn tự ý giảm liều hoặc ngừng dùng thuốc giữa chừng, những vi khuẩn còn sót lại có thể phát triển khả năng kháng thuốc. Tiến sĩ Koide nhấn mạnh rằng điều này làm tăng nguy cơ xuất hiện các chủng vi khuẩn kháng thuốc.

Chẳng hạn, bạn đã từng được kê đơn thuốc kháng sinh trong 5 ngày nhưng ngừng dùng sau 3 ngày vì cảm thấy triệu chứng đã giảm? Thực tế là dù triệu chứng có thuyên giảm thì vi khuẩn gây bệnh vẫn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn. Giáo sư Suzuki minh họa điều này bằng bộ truyện tranh nổi tiếng "Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba" (tác giả: Koyoharu Gotoge):

"Những vi khuẩn yếu hơn sẽ bị tiêu diệt trước bởi kháng sinh, giống như những con quỷ cấp dưới trong 'Demon Slayer'. Tuy nhiên, những con quỷ cấp cao (trùm cuối) vẫn chưa bị đánh bại. Nếu chúng ta ngừng dùng kháng sinh ở giai đoạn này, chỉ còn lại những vi khuẩn mạnh nhất và chúng sẽ trở thành 'vi khuẩn kháng thuốc'. Để ngăn chặn điều này, cần phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và thời gian sử dụng thuốc."

 

Sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc đang trở thành một vấn đề quốc tế nghiêm trọng. Nếu chúng ta không còn loại thuốc nào hiệu quả để chống lại nhiễm trùng, nhiều người sẽ đối mặt với nguy cơ tử vong cao hơn.

Liên Hợp Quốc đã đặt ra Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) nhằm đảm bảo nhân loại tiếp tục sống trên Trái đất đến năm 2030. Một trong những mục tiêu quan trọng là "sức khỏe và hạnh phúc cho tất cả mọi người". Sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc đang đe dọa mục tiêu này.

Một biện pháp phòng ngừa quan trọng là sử dụng đúng cách các loại thuốc kháng sinh theo chỉ dẫn của bác sĩ. Từ góc độ rộng hơn, việc làm này cũng góp phần vào việc đạt được SDG và bảo vệ sức khỏe cộng đồng toàn cầu.

9. Có nên uống thuốc cảm mà bạn tôi đưa từ bệnh viện không?

Không nên. Thuốc được bác sĩ kê đơn là "thuốc dành riêng cho từng người".

Khi bác sĩ kê đơn thuốc, họ sẽ lựa chọn loại thuốc an toàn và hiệu quả nhất dựa trên tình trạng sức khỏe và thể trạng của từng bệnh nhân. Ví dụ, có nhiều yếu tố cần xem xét khi chọn thuốc như tuổi tác, giới tính, kích thước cơ thể, các loại thuốc khác mà bệnh nhân đang dùng và liệu họ có bất kỳ bệnh mãn tính hay dị ứng nào không. Nói cách khác, loại thuốc mà bác sĩ kê chỉ phù hợp với người đó.

"Chỉ vì bạn uống một loại thuốc khi bị cảm và thấy hiệu quả không có nghĩa là nó sẽ an toàn hoặc hiệu quả với người khác. Ngược lại, nó thậm chí có thể gây hại. Đừng bao giờ dùng thuốc do bệnh viện cấp cho bạn để chia sẻ hoặc cho người khác," Tiến sĩ Suzuki nhấn mạnh.

Vậy còn các loại thuốc không kê đơn thì sao? Một số người thường mang theo thuốc cảm lạnh để sử dụng chung trong gia đình.

"Có nhiều trường hợp các loại thuốc không kê đơn được giữ sẵn để các thành viên trong gia đình cùng sử dụng. Về cơ bản, chúng an toàn nhưng cần phải cẩn thận tùy thuộc vào độ tuổi của các thành viên trong gia đình và liệu họ có mắc bệnh mãn tính hay không. Có một số loại thuốc không thể dùng chung nên cần phải chú ý.

Ví dụ, thành phần giảm đau hạ sốt dành cho trẻ em chỉ giới hạn ở acetaminophen và liều lượng cũng khác nhau tùy theo từng loại thuốc. Ngoài ra, nếu trong gia đình bạn có người lớn tuổi, hãy hạn chế sử dụng tùy theo tình trạng sức khỏe của họ. Có một số loại thuốc cần phải cân nhắc kỹ trước khi dùng," Tiến sĩ Suzuki giải thích.

"Thêm vào đó, như tôi đã đề cập trước đây, methylephedrine trong một số loại thuốc cảm có tác dụng giãn khí quản và làm dịu cơn ho nhưng cũng làm tăng huyết áp và nhịp tim. Những người bị cao huyết áp không nên dùng pseudoephedrine - thành phần có trong một số loại thuốc trị nghẹt mũi vì nó có thể làm triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.

Nếu bạn muốn mang theo bất kỳ loại thuốc nào, hãy thông báo cho dược sĩ về tuổi tác và tình trạng sức khỏe của các thành viên trong gia đình trước khi mua. Tất nhiên, điều quan trọng là phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng," Tiến sĩ Suzuki khuyến cáo thêm.

10. Khi nào bạn nên uống thuốc "giữa các bữa ăn"?

"Giữa các bữa ăn" thường được hiểu là khoảng thời gian từ 2 đến 3 giờ sau khi bạn đã ăn xong. Điều này không có nghĩa là bạn nên uống thuốc trong lúc đang ăn.

Thời điểm uống thuốc có thể bao gồm: "trước bữa ăn", "sau bữa ăn", "giữa các bữa ăn", "trước khi đi ngủ" và "khi cần thiết". Mỗi loại thuốc sẽ có hướng dẫn cụ thể về thời gian uống, nhưng nhiều người vẫn dễ nhầm lẫn về khái niệm "giữa các bữa ăn".

Một số người hiểu sai rằng "giữa các bữa ăn" có nghĩa là uống trong lúc đang ăn. Thực tế, "giữa các bữa ăn" nghĩa là khoảng thời gian từ 2 đến 3 giờ sau khi bạn đã hoàn thành bữa ăn. Bác sĩ Suzuki giải thích rằng, hãy uống thuốc khi dạ dày của bạn gần như trống rỗng.

Ngoài ra, “trước bữa ăn” thường là khoảng 30 phút trước khi bắt đầu ăn. “Sau bữa ăn” là khoảng 30 phút sau khi kết thúc bữa. “Trước khi đi ngủ” là khoảng 30 phút trước giờ đi ngủ. Còn “Tonpuku” có nghĩa là uống thuốc khi cần thiết, chẳng hạn như khi triệu chứng xuất hiện. Hướng dẫn sử dụng thuốc (tài liệu đóng gói) sẽ nêu rõ thời điểm cụ thể để uống từng loại thuốc. Hãy tuân thủ đúng hướng dẫn để đạt hiệu quả tốt nhất.

11. Xử lý thuốc dư thừa và thuốc hết hạn: Cách vứt bỏ đúng cách

Việc xử lý thuốc dư thừa và thuốc hết hạn phụ thuộc vào loại thuốc cụ thể.

Khi bạn muốn vứt bỏ thuốc đã hết hạn hoặc không còn sử dụng, hãy lấy thuốc ra khỏi bao bì, bọc các viên thuốc vào phong bì hoặc giấy rồi vứt đi. Đối với các loại thuốc mỡ và kem, bạn cũng nên bọc chúng vào giấy trước khi vứt. Những loại này có thể được xử lý như rác dễ cháy.

Thông thường, bao bì của các loại thuốc đã qua sử dụng sẽ được xử lý theo quy định phân loại rác của địa phương. Tuy nhiên, hiện nay có xu hướng tái chế những bao bì này để làm tài nguyên tái chế.

Daiichi Sankyo Healthcare đã khởi động chương trình thử nghiệm "Tái chế tờ thuốc" từ tháng 10 năm 2022 tại Thành phố Yokohama. Chương trình này thu gom các "tờ thuốc" đã qua sử dụng (PTP - tấm nhựa và nhôm chứa viên nén và viên nang) tại các điểm thu gom đặc biệt ở hiệu thuốc, cửa hàng dược phẩm và bệnh viện. Các tấm PTP sau khi thu gom sẽ được tái chế thành sản phẩm mới.

Mỗi năm, Nhật Bản sản xuất khoảng 13.000 tấn tấm Okusuri. Với dân số ngày càng già đi, nhu cầu sử dụng dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao.

Các tờ thuốc không chỉ là rác mà còn là nguồn tài nguyên tái chế quý giá. Để xây dựng một xã hội bền vững, việc tạo ra hệ thống tái chế vật liệu từ những nguồn tài nguyên này là rất cần thiết.

Ts Akihiro Koide

Ông Shingo Suzuki

Theo daiichisankyo

 

Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và không thay thế cho tư vấn chuyên môn. Nếu có nghi ngờ hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia.

 

GỌI NGAY 0908 844 224

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN THÊM VỀ SẢN PHẨM

HÀNG NHẬT ICHIBAN

Email: hangnhatichiban@gmail.com

 Sky Garden PMH, Q. 7, TP. HCM